De 14 mooiste kastelen in Nederland voor een dagje uit

3,2K

Volgens mij ben ik in een vorig leven een prinses geweest, want ik hou echt bizar veel van kastelen. Ik probeer ze op reis altijd te bezoeken, maar ook in Nederland zijn superveel leuke kastelen voor een dagje uit. De geschiedenis druipt van de muren, en een wandeling door de kasteeltuinen is een heerlijke manier om een zonnige middag door te brengen. Ik deel in dit artikel de 14 mooiste kastelen in Nederland (en hun super interessante geschiedenis!)

De meeste kastelen, waar dan ook ter wereld, zijn ontstaan in de Middeleeuwen. Een kasteel was immers de perfecte manier om jezelf te beschermen. ‘Jezelf’ was natuurlijk vooral van toepassing op mensen van adel die zich het konden veroorloven om zo’n gigantisch versterk huis voor zichzelf te laten bouwen. Als je het echt goed voor elkaar had dan koos je voor een burcht in plaats van een kasteel. Je versterkte je veilige positie door een gracht rondom de woning en daarnaast ook nog eens een stevige stenen muur rondom jouw terrein te zetten.

Inmiddels wonen er bijna geen mensen van adel meer in kastelen. Hoewel, er is een uitzondering. De Nederlandse Koninklijke Familie voldoet nog altijd aan deze omschrijving. Prinses Beatrix woont namelijk sinds haar aftreding in Kasteel Drakensteyn. Voor jou en mij ligt dat zeer waarschijnlijk niet in het verschiet. Misschien maar beter ook. Zo’n groot huis moet toch ook schoon gemaakt worden!

Kasteel de Haar

Voor het eerste kasteel reizen we af naar het midden van Nederland. Kasteel de Haar is het grootste kasteel in Nederland en ligt centraal in de provincie Utrecht. Hoewel ze in 1892 het huidige kasteel herbouwd hebben op de ruïnes van het oude, is niet duidelijk wanneer Kasteel de Haar daadwerkelijk haar oorsprong vindt. De eerste officiële vermelding van het kasteel komt uit 1391 en dat betekent dat het kasteel heel wat geschiedenis heeft. Inmiddels kun je Kasteel de Haar bezoeken als simpele, niet van adel zijnde, ziel. Gelukkig, want het is een prachtig stuk Nederland. Wil je je toch even als van adel voelen? Je kunt er ook trouwen.

Muiderslot

Het Muiderslot in Noord-Holland is een kasteel wat inmiddels dienstdoet als Rijksmuseum. Van (ongeveer) 1285 tot 1795 werd het kasteel bewoond. Daarna volgde een periode met veel restauraties, omdat het van 1795 – 1895 in verval geraakt was. Inmiddels ziet het kasteel er verzorgd en goed onderhouden uit. Dagelijks opent het Muiderslot haar deuren en ontdek je zelf de uitgebreide geschiedenis die achter het indrukwekkende kasteel schuilgaat. Voor het Muiderslot liggen prachtige kasteeltuinen die onder meer verdeeld zijn in een Warmoeshof (groentetuin) en Kruidenhof (kruidentuin).

Kasteel Doorwerth

In Gelderland ligt de waterburcht Kasteel Doorwerth. Net als de meeste kastelen heeft ook Kasteel Doorwerth haar oorsprong in de 13^e eeuw. Wanneer je door het kasteel wandelt, ervaar je hoe het geweest moet zijn om hier in die eeuwen te wonen. Er zijn meerdere vertrekken ingericht zoals ze er vele eeuwen geleden uit hebben gezien. Musea en exposities in het kasteel laten nog meer zien van de geschiedenis van Kasteel Doorwerth. Ook hier wordt menig huwelijk gevierd. Begrijpelijke keuze, want veel romantischer dan een groot, sprookjesachtig kasteel wordt het natuurlijk niet.  

Kasteel Hoensbroek

Voor het volgende kasteel reizen we af naar het zuidelijkste stuk van Nederland. Kasteel Hoensbroek ligt, heel verrassend, in Hoensbroek in Zuid-Limburg. Het oudste stuk van het kasteel komt uit de 14^e eeuw, maar de allereerste vermelding van Kasteel Hoensbroek komt uit 1250. Wat begon als een versterkt huis werd uitgebouwd tot een van de grootste kastelen in Nederland. De gunstige ligging op de handelsroute naar Maastricht heeft daar ongetwijfeld een grote rol in gespeeld. Vrijwel het hele jaar kun je dagelijks Kasteel Hoensbroek bezoeken. Ontdek de mysterieuze kerkers of waan je even prinses in de mooie balzaal. Er worden ook vele workshops, rondleidingen en evenementen georganiseerd, dus het loont om voorafgaand aan je bezoek de website te bezoeken.

Kasteelruïne Valkenburg

We blijven in het prachtige Zuid-Limburg en reizen af naar Valkenburg. Waar je in sommige andere kastelen nog best zou willen wonen, wil je dat in Valkenburg zeker niet. Kasteel Valkenburg is namelijk een kasteelruïne van een in 1672 verwoeste luxewoning. Toch is het een Nederlands kasteel wat niet mag ontbreken in het rijtje. De reden daarvoor? Het is een van de weinige hoogteburchten in Nederland. In zo’n laaggelegen, plat land is er altijd weinig hoogte geweest om een kasteel op te bouwen. Op de Heunsberg werd destijds Kasteel Valkenburg gebouwd en daarmee is het nog altijd een bijzonder stuk geschiedenis om te zien.

Kasteel Heeswijk

Kasteel Heeswijk in Noord-Brabant is eerder ontstaan dan de kastelen die je tot dusver gezien hebt. Al in de 11^e eeuw ontstond de basis die uiteindelijk tot Kasteel Heeswijk zou leiden. Er zijn heel wat belegeringen en onderlinge ruzies uitgevochten om Kasteel Heeswijk waarover je meer ontdekt tijdens een bezoek. Kasteel Heeswijk is tegenwoordig ook gewoon te bezoeken. Ontdek op je eigen tempo het landgoed en het kasteel of ga mee met een van de tours. Tijdens de tours ontdek je namelijk nog meer over de rijke geschiedenis en die eerdergenoemde ruzies die op Kasteel Heeswijk plaatsvonden. Onwijs interessant!

Mocht je niet zoveel om de geschiedenis geven, dan kun je ook rondwandelen op het landgoed, en genieten van een stukje appeltaart in het bijbehorende café. Dat heb ik laatst nog op een zonnige dag gedaan ;-).

Kasteel de Doornenburg

In Gelderland ligt Kasteel de Doornenburg, dat omringd wordt door een groot landgoed. In tegenstelling tot de meeste kastelen is Kasteel de Doornenburg niet vrij toegankelijk. Hoewel je wel de binnenplaats kunt bewonderen vanaf het terras is de hoofdburcht alleen via een rondleiding te bezoeken. Laat je dat zeker niet tegenhouden, want je leert een hoop van meewandelen met een gids. Een voorproefje: tot aan de 19^e eeuw was Kasteel de Doornenburg bewoond, maar raakte hierna in verval. Toen er besloten werd het kasteel te restaureren werd het 4 jaar na afronding van de restauratiewerkzaamheden in 1945 zwaar getroffen door een bombardement tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens is het kasteel in ere hersteld en na de afronding in 1968 werd hier direct gebruik van gemaakt. Zo werd er onder meer de televisieserie Floris opgenomen.

Slot Loevestein

We blijven in Gelderland wanneer we naar het volgende mooie kasteel én fort gaan. Slot Loevestein werd in 1357 gebouwd als woonhuis, diende vervolgens als verdedigingsgebouw, staatsgevangenis en was onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Uiteindelijk werd Slot Loevestein een officieel Rijksmonument met een nog altijd te bezoeken Rijksmuseum. De openingstijden zijn erg afhankelijk van het moment in het jaar, dus hou daarvoor de website goed in de gaten. Je verkent op je eigen tempo het Slot, maar komt onderweg meerdere interactieve presentaties en gidsen tegen die je alles over de rijke geschiedenis van Slot Loevestein vertellen. Een van de leukste combinaties die je kunt tegenkomen in een kasteel, want je hebt alle vrijheid om aan te schuiven bij de boeiende verhalen of juist over te slaan wat voor jou niet interessant is.

Leuk feitje: ken je dat verhaal nog uit je geschiedenisles dat Hugo de Groot uit een kasteel ontsnapte door zich te verstoppen in een boekenkist? Dat was in Slot Loevenstein!

Kasteel Huis Ruurlo

Ook Kasteel Huis Ruurlo ligt in Gelderland. Wanneer het kasteel precies gebouwd is, is niet bekend. De eerste vermelding komt uit 1326 en in de jaren daarna heeft het onder meer dienstgedaan als gemeentehuis. Pas in 2005 kwam het kasteel zonder functie te zitten. Gelukkig werd het gekocht door een zakenman die er een museum van maakte wat sinds 2017 te bezoeken is. Het kasteel bevat een grote kunstcollectie. Wanneer kunst niet aan jou besteed is dan is een wandeling door het kasteelpark wellicht geschikter. De Engelse landschapstuin is goed onderhouden en bovendien vrij te bezoeken. Je vindt er de Oranjerie waar je geniet van een goede lunch in een prachtige omgeving.

Kasteel Rechteren

Voor Kasteel Rechteren reizen we naar Overijssel. Het is ook een van de weinige keren dat we verhuizen naar deze provincie, omdat Kasteel Rechteren er een van de weinige Middeleeuwste kastelen is. De meeste kastelen die tot dusver genoemd zijn, zijn niet langer in handen van adellijke families. Kasteel Rechteren is in meerdere opzichten bijzonder. Naast dat het het enige Middeleeuwste kasteel in Overijssel is, is het kasteel dus ook nog altijd in handen van de familie Van Rechteren. Ook Huis Almelo is nog altijd in handen van deze familie. Hoewel je het kasteel dus niet kunt bezoeken, is het landgoed wel opengesteld voor bezoekers. Vele fiets- en wandelroutes komen langs Kasteel Rechteren waar je geniet van het indrukwekkende gezicht dat zo’n imposant bouwwerk oplevert.

Kasteel Duurstede

Kasteel Duurstede in de provincie Utrecht ontstond ook in de 13^e eeuw. Het begon met een woontoren en werd uitgebouwd tot het imposante gebouw waar we nog altijd een bezoek aan kunnen brengen. Kasteel Duurstede heeft vele bewoners gehad die maar al te graag grote feesten gaven en het prachtige kasteel lieten zien aan hun netwerk. Uiteindelijk werd het kasteel eigendom van de Staten van Utrecht waarna het kasteel een Rijksmonument werd. Vele restauraties volgden, die sinds 2013 zijn afgerond. Sindsdien is Kasteel Duurstede in haar volle glorie te bewonderen. Althans, de buitenkant en het kasteeleiland. Wanneer je het kasteel van binnen wilt zien, dan zal je een bijeenkomst moeten organiseren of via de plaatselijke VVV kijken proberen of er binnenkort een groepsrondleiding gegeven wordt.

Kasteel Huis Bergh

Evenals vele andere kastelen ligt ook Kasteel Huis Bergh in de provincie Gelderland. Als een van de grootste waterburchten in Nederland is het kasteel een bijzondere bezienswaardigheid geworden. Ook hier ontstond de basis van Kasteel Huis Bergh in de 13^e eeuw waarna vele uitbreidingen, en nog later, restauraties volgden. Inmiddels kun je op je gemak het kasteel en de vele kunst bewonderen. Het wisselt per maand wanneer Kasteel Huis Bergh geopend is, dus controleer de website voor je richting de Duitse grens trekt waar het kasteel minder dan een kwartier vandaan ligt.

Kasteel Ammersoyen

Kasteel Ammersoyen in de provincie Gelderland is naar eigen zeggen een typisch Hollande waterburcht. Een kasteel met vier hoektorens, een voorburcht en – uiteraard – een grote gracht rondom het kasteel. Kasteel Ammersoyen is een van de kastelen die vele inwoners gehad heeft. De overgang van de ene naar de andere eigenaar verliep in veel gevallen niet bepaald vreedzaam. Uiteindelijk kwam het kasteel in 1873 in handen van de Katholieke Kerk en deed het tot 1957 dienst als klooster. Hierna is Kasteel Ammersoyen gerestaureerd tot het kasteel waar je vandaag de dag een bezoek aan brengt. Je kunt het hele jaar door op eigen gelegenheid door het kasteel wandelen. Welke dagen het kasteel geopend is wisselt wel afhankelijk van het seizoen, dus controleer wederom de website voor je naar Kasteel Ammersoyen vertrekt.

Ruïne van Brederode

Ooit was de Ruïne van Brederode, Kasteel Brederode in Noord-Holland. Het is bijna niet voor te stellen hoe vaak het kasteel ernstig verwoest en toch weer opgebouwd is. Na de eerste grote belegering werd besloten het kasteel te slopen om het vervolgens in 1354 weer op te bouwen. Enkele belegeringen later werd Kasteel Brederode in brand gestoken door de Spaanse troepen waarna het veranderde in de Ruïne van Brederode. De ruïne is uiteindelijk een van de eerste bouwwerken geweest die in opdracht van de staat gerestaureerd zijn, waarbij er fouten gemaakt zijn in de keuze voor het herstel. Zo zitten er bijvoorbeeld schietgaten in de muren die er oorspronkelijk niet gezeten hebben. Vreemd hè?! Je kunt de Ruïne van Brederode van maart tot en met oktober bezoeken.

Wat zijn jouw favoriete kastelen in Nederland?