San Marino bezienswaardigheden: tips voor een dagtrip vanuit Italië

3,5K

San Marino was mijn #45e land dat ik bezocht en wat voor het eentje: San Marino is een zogeheten ‘microstraat’. Het is dus één van de kleinste landen ter wereld, en ligt volledig ingesloten door Italië. Door zijn ligging vlakbij Bologna en Rimini is het absoluut de moeite waard om met een dagtrip San Marino te bezoeken.

Ik wist eerlijk gezegd niet echt wat ik van San Marino moest verwachten, en werd echt compleet overdonderd door de schoonheid van het land. Het land ligt in de bergen waardoor je geweldig uitzicht hebt over de omgeving, en de hoofdstad zit vol romantische straatjes en mysterieuze steegjes waar je heerlijk doorheen kunt struinen. In deze reisgids deel ik mijn beste tips voor San Marino: hoe je er komt en welke bezienswaardigheden je niet mag missen. Kijk mee!

Wat je moet weten over San Marino

San Marino is een dwergstaat: een land met erg kleine oppervlakte. Het is met zijn 61 vierkante kilometer aan oppervlakte het derde kleinste land van Europa (na Vaticaanstad en Monaco), en het 13e kleinste land ter wereld.

Om dus maar meteen de belangrijkste vraag te beantwoorden: Ja, San Marino is een eigen land. Er wonen zo’n 30.000 mensen.

• 

• 

San Marino wordt volledig omringd wordt door Italië, en is daarmee een enclave (een onafhankelijk land binnen het landoppervlakte van een ander land). Mocht je in eerste instantie gedacht hebben dat San Marino Italië zou zijn, is dat trouwens niet zo heel gek: het land heeft geen grenscontroles met Italië, en er wordt niet alleen met de Euro betaald, maar de officiële taal is ook Italiaans.

Niets is echter minder waar: San Marino is een onafhankelijk land, en zelfs de oudste republiek ter wereld. Dat is een feit waar de San Marinezen ook bijzonder trots op zijn, trouwens! Daarover hieronder meer informatie. San Marino is trouwens geen onderdeel van de Europese Unie, maar heeft wel open grenzen.

Handige tip: Je hebt in San Marino geen wereldstekker nodig.

Korte geschiedenis San Marino

Zoals eerder gezegd is San Marino de oudste republiek ter wereld. Het land werd gesticht door monnik en steenhouwer Marinus van Arbe in 301. Hij kwam in de omgeving van San Marino terecht om te ontsnappen aan de Christenvervolging van keizer Diocletianus. In de bergen was je hiervoor veilig en kon je vreedzaam leven. Hij koos deze plek om een kapel en klooster te bouwen, vanwaar San Marino uiteindelijk zou ontstaan. De naam San Marino verwijst dan ook terug naar de heilige Marinus.

De Middeleeuwen waren roerige tijden, waarin meerdere keren werd geprobeerd San Marino in te nemen. Slechts twee pogingen waren succesvol. De eerste keer duurde slechts enkele maanden, omdat de regeerder ziek werd en zijn macht niet in stand kon houden.

San Marino heeft sinds 1600 een eigen grondwet (de oudste nog in kracht zijnde grondwet ter wereld) en kwam in 1631 onder Pauselijke bescherming. Bij de tweede overheersing werd de Paus dan ook om hulp gevraagd, die de overheersing beëindigde en de soevereiniteit herstelde. Het land viel sindsdien nooit meer in buitenlandse handen.

San Marino is een heel rijk land, met een hoog bbp, weinig werkloosheid, en een begrotingsoverschot. Een groot deel van hun inkomsten komen uit toerisme en het bankwezen. Grappig feitje: San Marino was in 1848 trouwens het eerste land ter wereld dat gratis gezondheidszorg invoerde.

Hoe kom je in San Marino

San Marino ligt tussen de twee Italiaanse regio’s Emilia-Romagna en La Marche in. De dichtstbijzijnde grote stad is Rimini. De meeste mensen bezoeken San Marino dan ook als dagtrip vanuit Rimini.

San Marino heeft geen eigen vliegveld of treinverbinding. Het dichtstbijzijnde vliegveld is dat van Rimini. Je zult de stad dus bezoeken met de auto, of met het openbaar vervoer.

Met de auto: Het is veruit het makkelijkste om San Marino met de auto te bezoeken. Het is ongeveer een half uurtje rijden vanaf Rimini, en je vindt rondom San Marino stad voldoende parkeergelegenheid (zie hieronder). Mocht je een huurauto willen huren, dan raad ik je aan die te huren bij Sunnycars.

Met het openbaar vervoer: gelukkig is het vrij makkelijk om San Marino te bezoeken met het openbaar vervoer. Er vertrekt vanuit Rimini een directe bus naar San Marino Stad, vanaf het treinstation van Rimini, met Bonelli Bus voor €5 enkele reis, of €9 retour (dezelfde dag). De bus doet er ongeveer een uur over. Je vindt het schema met tijden hier.

Parkeren in San Marino:

Er zijn 11 parkeerplaatsen in San Marino. Je vindt hier een kaart met alle parkeerplekken. Reken op ongeveer €1,5 per uur, of €8 voor zes uur of langer parkeren.

Hoeveel tijd heb je nodig in San Marino?

Zoals gezegd bezoeken heel veel mensen San Marino als dagtrip vanuit Italië. En dat is op zich prima te doen als je vooral San Marino stad wilt bezoeken. De stad is niet zo groot en in een paar uur heb je alles wel gezien. Maar ik zou je toch aanraden om één nachtje te overnachten in San Marino.

Overdag kan het heel druk zijn met dagjesmensen, maar zodra die naar huis gaan is de stad vrijwel verlaten en heel erg magisch. Er gaat niets boven lekker een hapje eten, en daarna een wandeling maken door de verlaten straatjes. Waarom zou je haasten?

Bezienswaardigheden San Marino

• 

• 

San Marino Città

De plek waar je alle belangrijke bezienswaardigheden van San Marino tegenkomt is San Marino Stad, de hoofdstad van het microstaatje. Het historische centrum staat namelijk in zijn geheel op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De stad ligt op de berg Titano, met een hoogte van 749 meter. Je kunt je uren vermaken met het struinen door de Middeleeuwse straatjes van de stad. Je betreedt de ommuurde stad door een van de toegangspoorten.

• 

• 

Drie torens

Hét symbool van San Marino zijn de drie verdedigingstorens die bovenop de berg prijken. Ze zijn zo belangrijk dat ze zelfs afgebeeld staan op de nationale vlag. Onafhankelijkheid en vrijheid zijn de belangrijkste waarden voor San Marinezen, dus je kunt je voorstellen dat de torens die de stad verdedigden heel belangrijk zijn voor ze.

De torens dragen namen: Guaita, Cesta en Montale. Guaita is de beroemdste van het stel en stamt uit de 11e eeuw. Het deed een tijdlang dienst als gevangenis. Cesta stamt uit de 13e eeuw en staat op het hoogste punt van San Marino. Hierin vind je een museum. De veertiende eeuwse toren van Montale is de kleinste van het stel, en niet te bezoeken. Deze toren was echter wel cruciaal voor de verdediging, omdat deze toren het beste uitzicht had over de gehele vallei.

• 

• 

De torens deden dienst als verdediging van de stad tijdens de 14e eeuwse oorlog tegen de Malatesta familie uit Rimini.

Je betaalt €3 als je de eerste toren wilt bezoeken, of €4,50 voor beide torens. Ik zou je zeker aanraden om de eerste toren te bezoeken vanwege het geweldige uitzicht dat je hebt. Er zit wel een lastig trappetje in, dus het is niet geschikt voor minder valide mensen.

TIP: Wil je meerdere musea bezoeken in San Marino? Koop dan de Two Museum Pass (€6,50) of de Combined Museum Pass (€10,50).

• 

• 

Witches path

Het mooiste paadje van San Marino is de Passo delle Streghe, oftewel: “Witches Path”, dat de eerste toren met de tweede verbindt. Je hebt hier niet alleen prachtig uitzicht over de torens en de vallei, maar het is ook een heel mooi plekje voor de zonsondergang.

Een duistere verklaring voor de naam kun je vinden in het feit dat in de Middeleeuwen vrouwen die verdacht werden van hekserij, hier over de brug gegooid werden.

Piazza della Libertà en het Palazzo Pubblico

Het belangrijkste plein van San Marino is het Piazza della Libertà, oftewel: het Vrijheidsplein. Hier vind je ook het 19e eeuwse Palazzo Pubblico, het stadhuis. En niet te vergeten: een geweldig uitzicht over de omgeving. Rondom het plein vind je ook een aantal terrasjes.

Vroeger was dit plein een centrale watervoorziening voor de inwoners. Maar nu komen mensen er vooral om de vrijheid te vieren. Belangrijkste bezienswaardigheid is het Statua della Libertà, het Vrijheidsbeeld. De kroon van dit beeld verwijst naar de drie torens van San Marino.

Een grappig feitje over San Marino is het feit dat het land weliswaar elke vijf jaar een nieuw parlement kiest, maar dat er elke zes maanden twee nieuwe staatshoofden zijn.

Deze “Kapitein regenten” zoals ze worden genoemd, zijn gewone burgers. Het achterliggende doel is om de politiek zo democratisch mogelijk te maken. Toen wij er waren, zagen we heel toevallig één van de huidige regenten aankomen bij het Palazzo Pubblico.

Al in de veertiende eeuw stond er op de plek van het huidige stadhuis al een gebouw met de naam Domus Magna Comunis. Dat werd echter in de 19e eeuw gesloopt vanwege instortingsgevaar, en vervangen door het huidige gebouw dat in 1894 voltooid was. Het gebouw is niet alleen het stadhuis, maar ook het parlementsgebouw, en het gebouw waar alle officiële staatsgelegenheden plaatsvinden. Tijdens de zomer vindt er elk half uur een wisseling van de wacht plaats van de paleiswachten.

TIP: Het Palazzo Pubblico is te bezoeken. Een ticket kost €3, of is inbegrepen in de Combined Museum Pass.

Kabelbaan

Het lagergelegen Borgo Maggiore en het hogergelegen San Marino stad worden met elkaar verbonden via een kabelbaan. De rit duurt zo’n 2 minuten en je hebt vanuit de kabelbaan een mooi uitzicht over de omgeving (maar niets wat je niet kunt zien vanuit San Marino Stad).

Een kaartje kost €2,80, en een retourkaartje €4,50. Op deze website vind je de openingstijden.

Een paspoortstempel van San Marino

Hoewel je je paspoort niet nodig hebt om San Marino te bezoeken (vanwege de open grenzen), kun je die maar beter wel nemen als je een paspoortstempel wil van je bezoekje aan San Marino. Dat kan namelijk!

Je kunt voor €5 bij het toeristenbureau een stempel in je paspoort laten zetten als bewijs dat je daadwerkelijk in dit bijzondere landje geweest bent.

Basilica di San Marino

Deze basiliek is de grootste en belangrijkste kerk van San Marino. Het is een Katholieke kerk, en is opgedragen aan de heilige Sint Marinus, de stichter van San Marino.

Hoewel de kerk er misschien ouder uitziet, stamt hij pas uit 1836. Hij werd gebouwd ter vervanging van een kerk uit de vierde eeuw die dezelfde heilige vereerde. Die kerk werd afgebroken omdat hij te oud en onveilig was.

De Basiliek is gebouwd in een Neoklassieke stijl met acht Corinthische zuilen aan de voorkant. Onder het altaar vind je relieken van de heilige Sint Marinus.

Aan de rechterkant ligt nog een kleinere kerk, de Chiesa di San Pietro. In de crypte van deze kerk vind je twee stenen die volgens de legende de bedden zouden zijn geweest van San Marinus en zijn metgezel San Leo.

TIP: De Basilica di San Marino is elke dag gratis te bezoeken, zolang er geen diensten plaatsvinden.

Museum of the Agriculture (+ een kookles!)

De oude boerenwoning “House of Fabrica” stamt al uit 1770, en is in de afgelopen jaren volledig opgeknapt met als doel het te openen als museum. Inmiddels vind je er het Museum of the Agricultural Culture. Hier zie en leer je meer over de geschiedenis van het landelijk leven in San Marino.

Bezoek een oude woning met inrichting zoals het er vroeger uitgezien zal hebben, of: nog leuker, volg een kookles! Wij leerden hoe je Piadina maakt. Dat is een traditioneel brood (het lijkt een beetje op een pita), gemaakt van meel, water en ei. Heerlijk met lokale kaas een een beetje honing.

• 

• 

Het andere recept dat we leerden was dat van de strozzapreti. De naam betekent de “Priesterwurger”, omdat priesters vroeger vaak onaangekondigd langskwamen en dan mee wilden eten. Deze vorm van pasta vroeg weinig werk en weinig ingrediënten en was een subtiele hint aan de priester dat ze misschien iets minder vaak langs moesten komen.

Entree voor het museum is €3. Het museum is op Maandag, Dinsdag en Donderdag van 8.30 tot 12.30 geopend, en op Woensdag en Vrijdag van 8.30 tot 10.30. Het museum ligt in Montecchio, buiten de hoofdstad. Je kunt de kookles boeken bij het toeristenbureau in San Marino Stad.

• 

• 

Belastingvrij shoppen in San Marino

Belasting ligt in San Marino in het algemeen lager dan in buurland Italië, maar het land heeft ook veel belastingvrije winkels, waar je geen BTW betaalt. Ik vond de winkels in San Marino Stad eerlijk gezegd niet zo leuk: het waren vooral toeristenwinkeltjes met souvenirs, en heel veel van hetzelfde. Er waren ook opvallend veel nepwapenwinkels (WAAROM?!).

Maar er zijn buiten de stad ook winkelcentra te vinden en zelfs de Serravalle Designer Outlet, waar je luxemerken met korting koopt. Dus wellicht is dat een bezoekje waard.

• 

• 

Lekker eten in San Marino

• Righi: Dit is het Michelin-restaurant in San Marino. Je vindt ’t op het hoofdplein van San Marino Stad. Het eten was veel minder gecompliceerd dan ik verwacht had (op een goede manier!). Gewoon lekker eten dus.
• La Terrazza: Dit restaurant heeft misschien wel de beste locatie. Vanaf dit terras heb je namelijk geweldig uitzicht op zowel het stadhuis, als over de prachtige omgeving. Heerlijke pasta’s en wijnen.
• Bellavista: Hier drink je het beste een drankje met zonsondergang. Zie hoe de lucht net zo oranje kleurt als je Aperol Spritz.

Overnachten in San Marino

Grand Hotel San Marino: Ik verbleef in het Grand Hotel San Marino. Mijn favoriete onderdeel? Het waanzinnige uitzicht vanaf mijn balkon, al zag de jacuzzi er ook héél aanlokkelijk uit.

Liever een ander hotel in San Marino? Zie hier alle opties.

Wat vond jij de mooiste bezienswaardigheden in San Marino?

Ik was in San Marino als onderdeel van een persreis. Dit heeft geen invloed op mijn mening.